چكيده
احتضار و احوالات آن اوّلین گام براي حیات برزخی است كه فرد را از این دنياي مادّي به دنياي دیگر فرا می‌خواند و سه طلبکار، يعني وارث، ملک الموت و شیطان بر او ظاهر می‌شوند و هر فرد بنابه اعمالی كه در این دنياي فانی انجام داده قبض روح می‌شود

كه این قبض روح به اذن خداوند و توسط برخی ملائک خاص صورت مي‌گيرد. از جمله ويژگي‌هاي مرگ اينكه، مرگ يك نوع تولد به حساب می‌آيد و فرد، چيزهاي جديدي را می‌آموزد يا اين كه به وسيله‌ی مرگ فرد به تكامل می‌رسد و از اسرار آن دنيا آگاهي می‌يابد و از اين دنياي فاني به سوي دنياي باقي رهسپار  می‌گردد. بعد از جدا شدن روح و جسم از هم، مسأله‌ي تدفين پيش می‌آيد كه ابتدا فرد را غسل می‌دهند و حنوط و كفنش می‌كنند و او را در قبر معين و رو به قبله به خاك می‌سپارند تا هم جسدش در يك مكان امن باشد و هم اين كه يك نوع احترامی‌است كه به بدن او می‌گذارند و بعد از اتمام كار مسأله فشار قبر و سؤال قبر پيش می‌آيد كه شامل اكثريت افراد می‌شود و شايد به ندرت براي كسي پيش نيايد. روح بعد از جدا شدن از بدن در جايي به نام برزخ می‌ماند تا روز قيامت فرا برسد  جايگاه برزخ براي مؤمنين وادي السلام و براي كفّار وادي برهوت می‌باشد كه فرد از هنگام مردن تا برپايي قيامت در آنجا ماندگار است. به عبارتي برزخ گوشه اي از قيامت است، چرا كه داراي بهشت و جهنم می‌باشد و فرد نسبت به اعمالي كه انجام داده در اين دو جا مسكن   می‌گزيند.
بعد از برزخ مسأله رجعت پيش می‌آيد كه مخصوص عده‌ی خاصّي از مؤمنين است كه براي انتقام از كفّار به اين دنيا باز می‌گردند كه دلايل قرآني و همچنين دلايل عقلي آن را اثبات می‌كند و زمان آن، هنگام ظهور و قيام امام زمان (عج الله تعالی فرج الشريف) می‌باشد.

محقق : مریم قنبری، مدرسه علمیه الزهرا گلدشت

استاد راهنما :سید علی اکبر حسینی

تابستان 1387