آنهایی که اهل مطالعه و یا شرکت در جلسات مذهبی هستند، همواره خوانده و یا شنیده‌اند که شب زنده ‌داری و راز و نیاز با آفریدگار بی‌همتا، نشأت و حلاوتی پایدار دارد. امّا بسیاری از آنها نیز این توفیق معنوی را نیافته و یا کمتر یافته‌اند. راستی علّت این محرومیّت بزرگ در چیست؟

علامه طهرانی کیفیت نماز شب خواندن مرحوم سید هاشم حداد را که متخذ از مرحوم آقای قاضی بوده است، چنین نقل می کند: «ایشان اول غروب پس از نماز مغرب، مقدار مختصری شام می خوردند و بعد از نماز عشا می خوابیدند – بعد از ساعتی بیدار شده و پس از وضو، چند رکعت نماز با صدای خوش و آهنگ دلنشین قرآن از سوره ای طویل می خواندند، بعد به حالت تفکر رو به قبله نشسته و بعد می خوابیدند – دوباره بیدار شده و چند رکعت دیگر به همین منوال می خواندند.»
ممکن نیست که سیه دلِ روز، شب زنده‌ دار سحر باشد.
ممکن نیست که تبهکار روز، پارسای شب باشد.
ما بندگان غفلت زده و اسیر هواهای شیطانی، از نشأت شب زنده‌‌داری و حلاوت سِحر انگیز تلاوت قرآن در نیمه‌های شب، تنها نامی شنیده‌ایم و بس. ما در آغاز هیچ شبی، شاید در این اندیشه نبوده‌ایم که مقدّماتی را فراهم نماییم تا در نیمه‌های شب، از بستر خود جدا شده، و دست نیازی بسوی تو دراز کنیم. و به همین خاطر، هرگز آن حلاوت رؤیایی را نچشیده و آن نشأت معنوی را درک نکرده‌ایم.
ای پروردگار مهربان! ما آن حدیث قدسی را شنیده‌ایم که به موسی بن عمران، خطاب فرمودی که: «ای پسر عمران! دروغ می‌گوید کسی که می‌پندارد مرا دوست دارد، و آنگاه که تاریکی شب همه جا را فرا می‌گیرد، می‌خوابد و مرا از یاد می‌برد. آیا هر دوست و دلداده‌ای در پی خلوت با محبوب خود نیست».
باری نماز شب، و شب زنده‌ داری در برابر حضرت حق، توفیقى می‌‏خواهد که آنرا هم باید از خدا طلبید.
گاهى گناهان و دروغهایی که در روز از زبانمان جاری می‌شود، سبب محرومیتمان از نماز شب می‌گردد و شیرینى عبادت و نیایش، را در دل شب از انسان می‌گیرد.
تنبلی و وسوسه شیطان برای نماز شب
رسول خدا (ص) فرمود:.
با غذا خوردن در سحر برای روزه گرفتن نیرو بگیرید و با خواب قیلوله (در روز) برای نماز شب یاری بجویید؛ هیچ کس تمام شب را نمی‌خوابد (و برای نماز شب بر نمی‌خیزد) مگر اینکه شیطان او را وسوسه کرده است و کسی که در شب برای نماز برنخیزد، روز قیامت، فقیر محشور می‌شود و هیچ کسی نیست مگر اینکه فرشته‌ای دارد که در هر شب‌، دو بار او را بیدار می‌کند و می‌گوید: ای بنده خدا! برای نماز و یاد پروردگارت برخیز، و اگر در دفعه سوم بیدار نشود، شیطان او را فریب می‌دهد و از فیض بزرگ و ثواب نماز محروم می‌سازد.).

منبع : کتاب روح مجرد