عشق در قرآن و احادیث
نمی‌توان گفت کلمه‌ی عشق از کلمات جدید است، زیرا عشق با یکی از خواص مهمش در نهج‌البلاغه آمده، به علاوه اینکه عشق در فلسفه‌های یونان کاملاً مورد توجه بوده و در آن موقع که پیشوایان از خاندان عصمت زندگی می‌کردند می‌بایست عظمت این پدیده را به مردم گوشزد می‌کردند.

کلماتی که در لغت عربی به مفهوم عشق و حالات شبیه به آن به کار برده می‌شود زیاد است از آن جمله: «هوا، حب، عرام، وله، ورد، عشق، لوع، شغف، لعج، تولیه، هیم».

در آیات قرآن کریم کلمه «حب» و «ود» به کار برده شده و آنها را میان خدا و بندگان مقرر نموده است، اما چنان که گفتیم کلمه‌ی عشق در قرآن وجود ندارد و هم‌چنین سایر کلماتی که به معنای عشق به اصطلاح معمولی نزدیک است در قرآن دیده نمی‌شود.

البته در بعضی از دعاها کلمات و جملاتی وجود دارد که به معنای علاقه‌ی شدید و اشتیاق شبیه به عشق می‌باشد به عنوان نمونه:

«وَاجْعَلْ لِسانی بِذِکْرِکَ لَهِجاً وَ قَلْبِی بِحُبِّکَ مُتَیَّماً» و «وَلاتَجِبْ مُشْتاقِیکَ عَنِ النَّظَرِ إلَی جَمیلِ رُؤْیَتِکَ». ماده‌ی (تبل) که در آیه‌ی «وَاذْکُرْ اِسْمَ رَبِّکَ وَ تَبْتِلْ إِلَیْهِ تَبْتِیلا»

آن مفهوم است که با دلباختن و بی‌قراری و بسیج کردن تمام مشاعر درونی در راه محبت قابل تفسیر است.

در نیایش‌های صحیفه‌ی سجادیه امام زین‌العابدین(علیه السلام) هم کلمه‌ی عشق دیده نشده است. [1]

امام صادق(علیه السلام) در پاسخ به سؤال از عشق، فرمود: دلهایی از یاد خدا تهی می‌گردد و خداوند محبت غیرخود را به آنها می‌چشاند.

در مورد نکوهش عشق، امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند: هجران، کیفر عشق است.

در بیان پاداش عاشق پاکدامن پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: هرکه عاشق شود و خود را پاک نگه دارد و با این حال بمیرد، شهید مرده است. [2]

[1] دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی، تلخیص از پیدایش عشق، صص88-87
[2] محمد محمدی‌ری‌شهری، تلخیص از میزان‌الحکمة، ج8، صص3789-3788

بخشی از تحقیق پایانی خانم هاجر سورانی طلبه سطح دو حوزه الزهرا گلدشت