________________________________________
خداوند متعال می‌فرماید: «و قال ربكم ادعونی استجب لكم»؛[1] «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا شما را اجابت كنم.» از آیه مذكور بر می‌آید كه دعا كردن، محبوب خداوند متعال است و از طرفی بعد از دعا، وعده استجابت داده شده است؛ ولی این و عده مشروط می‌باشد؛ یعنی تنها دعایی به اجابت می‌رسد كه شرایط لازم در «دعا» را داشته باشد.

________________________________________
از جمله شرایطی كه در دعا ذكر شده عبارتند از:
1. توجه كامل در دعا؛   2. اصرار در دعا و اطمینان نسبت به برآورده شدن آن؛
3. نام بردن آنچه از خداوند می‌خواهد؛   4. تضرع     5. گریه كردن، هر چند كم باشد؛   6. ستایش خداوند و صلوات بر پیامبر اكرم و اهل بیت آن حضرت ـ علیهم السّلام ـ پیش از دعا؛   7. استجابت دعا به مصلحت او باشد.[2]
8. توبه؛   9. حضور قلب؛    10. اطاعت و به جا آوردن واجبات و ترك محرمات و … [3]
اگر مشكل انسان مشكلی ویژه است به دعاهایی كه وارد شده می‌توان مراجعه كرد. به عنوان مثال اگر انسان به كسی مقروض و بدهكار است، دعای ادای دین و قرض را بخواند، اگر گم‌شده‌ای دارد دعای پیدا شدن گم شده را بخواند و…[4]
 
دعای گشایش كار به طور كلی
1. نماز رفع عسرت و سختی: حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: چون كارها بر تو دشوار شود، در وقت زوال، دو ركعت نماز بگزار و در ركعت اوّل حمد و اخلاص را بخوان و سپس «انا فتحنا لك فتحاً مبیناً» را تا «وینصرك الله نصراً عزیراً» را قرائت كن. در ركعت دوّم سوره فاتحه و اخلاص و «الم نشرح» را بخوان و این نماز به تجربه رسیده است.»[5]
2. ذكر دعاهایی كه برای برآوردن حوائج دنیا و آخرت مفید است، از جمله:
الف. حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: بگو: اللهم اجعلنی اخشاك كانی اراك و اسعدنی بتقواك و لاتشقنی بنشطی لمعاصیك و خدلی فی قضائك و بارك لی فی قدرك حتی لا احب تأخیر ما عجلت و لا تعجیل ما اخرت و اجعل غنای فی نفسی و متعنی بسمعی و بصری و اجعلهما الوارثین منی و انصرنی علی من ظلمنی و ارنی فیه قدرتك یا رب و اقر بذلك عینی.»
نماز رفع عسرت و سختی: حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: چون كارها بر تو دشوار شود، در وقت زوال، دو ركعت نماز بگذار و در ركعت اوّل حمد و اخلاص را بخوان و سپس «انا فتحنا لك فتحاً مبیناً» را تا «وینصرك الله نصراً عزیراً» را قرائت كن. در ركعت دوّم سوره فاتحه و اخلاص و «الم نشرح» را بخوان و این نماز به تجربه رسیده است
ب. و نیز از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ نقل شده كه فرمود برای برآورده شدن حوائج دنیا و آخرت بگو: «اللهم اعنی علی هول یوم القیامة و اخرجنی من الدنیا سالماً و زوجنی من الحور العین و اكفنی مۆنتی و مۆنة عیالی و مۆنة ‌الناس و ادخلنی برحمتك فی عبادك الصّالحین.»[6]
آن چه در پایان قابل بیان است، این است که: غیر از دعاهای عمومی و همگانی، بقیه ی دعاها نیاز به تخصص و استاد ماهر دارد، لذا از مراجعه به افرادی که در این زمینه تخصص و تعهد لازم را ندارد باید پرهیز نمود.
 
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
ـ به دعای جوشن کبیر مراجعه شود که در برخی از چاپ های آن، بالای هر بند آن نوع بیماری و درمان آن نیز نوشته شده است.
 
پی نوشت ها :
[1] . غافر/ 60.
[2] . ر.ك: مكارم شیرازی، ناصر و همكاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1367 ش، ج 15، ص 176.
[3] . ر.ك: محمدی ری شهری، محمد، میزان الحكمه، قم، مكتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، 1367ش، ج 2، ص 254 ـ 257.
[4] . ر.ك: قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، انتشارات مطبوعات دینی، چاپ سوّم، 1379ش، ص 368 ـ 808.
[5] . ر.ك: همان، ص 374.
[6] . ر.ك: همان، ص 633 ـ 704.