خداوند خود، تربیت پیامبران برگزیدهی خویش را بر عهده گرفت و استعداد گیرندگی و حی و نبوت را به آنان بخشید تا به دستور او و براساس رهنمودهایش، برای تربیت اولیاء و بندگانش همت گمارند. همچنین خداوند پیامبران را با دلیلهای روشن برانگیخت و قانون و میزان الهی را در اختیار آنان نهاد تا مردم چنان تربیت و هدایت شوند که خود برای برپائی عدل و داد به پا خیزند.
امام علی علیه السلام در توصیههای کوتاهی به کمیل بن زیاد فرمودند: «ای کمیل، به درستی که پیامبر (ص)را خداوند، ادب فرمودند و آن بزرگوار، مرا ادب آموخت، و من نیز، مؤمنان را ادب میکنم و برای آنان آداب ارزشمند را به میراث میگذارم.»
بنابراین میتوان گفت اولین مربی انسانها خداوند میباشد و بعد از آن پیامبران و ائمه معصوم و اولیای دین و در مراتب پائینتر، والدین، مربی فرزندان میباشند که راه درست و مسیر سعادت را به کودکان نشان میدهند.
با مراجعه به حوزهی زهرائیه نجفآباد، مرکز تحقیقات معلمان و حوزه الزهراء گلدشت پایاننامهای تحت عنوان این موضوع موجود نبود، بلکه تحقیقات زیادی وجود داشت که در مورد تعلیم و تربیت از نظر اسلام کار شدهبود و برخی از آن در مورد نقش خانواده در تربیت کودک بود که تنها به صورت فشرده به بخشی از این موضوع اختصاص داده شدهبود.
از جمله تحقیقاتی که تقریباً مشابه با این موضوع بود، تحقیق سرکار خانم مژگان چوپاننژاد با عنوان نقش خانواده در تعلیم و تربیت کودکان که در آن به دیدگاههای تربیتی و نقش پدر و مادر در دوران قبل و بعد از تولد پرداخته شده بود. تحقیق دیگری از سرکار خانم زهرا رنجبر تحت عنوان نقش مادر در تربیت کودک که در این تحقیق نیز تربیت، از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و نقش الگوئی حضرت فاطمه، نقش مؤثر مادر در تربیت کودک و درآخر روشها و راهکارهای تربیتی بیان شده بود.
از مهمترین منابعی که به محقق در نگارش تحقیق یاری کرد، کتب متعدد آقای دکتر علی قائمی، در زمینهی مسائل تربیتی، خانواده و کودک و… بودکه در همهی آنها مسئلهی تربیت کودک مورد بررسی قرار گرفته و نقش خانواده در تربیت مذهبی کودک به خوبی بیان شده بود.
کتاب کودک از نظر وراثت و تربیت از آقای علامه محمد تقی فلسفی که بسیار جامع و کامل بوده و روایات زیادی از ائمه در زمینه تربیت اسلامیکودک در این کتاب بیان شده بود که مورد استفاده قرار گرفت.
حقوق فرزند از مکتب اهلبیت از آقای محمد جواد مروّجی طبسی کتاب دیگری است که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته، که تمام مراحل تربیت کودک قبل از تولد تا جوانی طبق آیات و روایات اهلبیت مورد بررسی قرار گرفته است.
منبع دیگری که از آن در این تحقیق استفاده شده کتاب خانواده موفق، فرزند خوشبخت اثر خسرو امیر حسینی میباشد که انواع خانواده و محصول آن یعنی فرزندان مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته شده بود که از آن استفاده شد.
آغوش مهر نوشته آقای عباس کهریزی شمسی که در آن مسائل تربیتی کودکان قبل از دوران تولد و بعد از آن بیان شده بود. در این کتاب روشهای تربیت اخلاقی و مذهبی کودکان نیز پرداخته شده بود که مورد استفاده واقع شد.
محقق : خانم زهره جمشیدیان یدالله ، مدرسه علمیه الزهرا گلدشت
استادراهنما:خانم اشرف رضایی
پاییز 1388