گفته اند پس از رحلت پیامبر (ص) روزها بر فاطمه (س) به سـختی مـی گذشـت، لـذا جبرئیل به امر خداوند بر آن حضرت نازل می شد و برای آن از رویدادهای آینده سخن مـی گفـت. از این رو، فاطمه را «محدثه» نامیده اند.
عن ابی عبداالله (ع) قال: انما سمیت فاطمة، محدثه، لان الملائکة کانت تهبط من السماء فتنادیها کما تنـادی مـریم بنـت عمران. فتقول: یا فاطمةُ ان االله اصطفاک و طهرک و اصطفاک علی نساءالعالمین. یا فاطمة اقنتی لربک و اسجدی و ارکعی مع الراکعین فتحدثهم و یحدثونها، فقالت لهم ذات لیلة: ألیست المفضلّة علـی نـساء العالمین مریم بنت عمران؟ فقالوا: ان مریم کانت سیدة نساء عالمیها و ان االله عزوجل جعلـک سـیدة نساء عالمک و عالمها و سیدة نساءالاولین والآخرین. 1

امام صادق (ع) فرمودند: فاطمه (س) را «محدثه» گویند، چـون فرشـتگان از آسـمان بـه پـایین می آمدند و همانگونه که با حضرت مریم دختر عمران سخن می گفتند، با حـضرت زهـرا (س) نیـز سخن می گفتند، فرشتگان به حضرت زهرا (س) گویند: ای فاطمه! خداوند تو را برگزید و پـاکیزه گردانــد و تــو را بــر زنــان جهانیــان برتــری داد. ای فاطمــه! مطیــع پروردگــار بــاش و بــه همــراه رکوع کنندگان (نمازگزاران)، سجده و رکوع کن. حضرت فاطمه (س) با فرشتگان سخن می گفت و فرشتگان نیز با او سخن می گفتند. شبی حضرت فاطمه (س)، از فرشتگان پرسـید: آیـا برتـرین زن عالم، حضرت مریم دختر عمران نیست؟ فرشتگان عرضه داشتند: حضرت مریم، سرور زنـان زمـان خود بود، اما خداوند تو را برترین زن جهان قرار داده است. هـم در زمـان خـودت و هـم در زمـان حضرت مریم و سرور همه زنان از آغاز تا پایان.

نتیجه: گرچه فاطمه (س) نامهای بسیار و برجستگیهای معنوی فراوان داشته، لکن «محدثه» بودن وی، برترین فضیلت معنوی او به شمار می رود. امام خمینی در این باره می فرماید: «من این شرافت و فضیلت را از همه فضایلی که برای حـضرت زهـرا (س) ذکـر کـرده انـد ـ … بالاتر از همه می دانم… ـ و این از فضایلی است که از مختصات حضرت صدیقه ـ سلام االله علیها ـ است.» ۲

۱.دیوان امام خمینی، رباعیات، ص 196.

۲. صحیفه امام جلد۲۰

منبع.. مقاله محمدتقی دیاری بیدگلی، استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه قم؛