طلوع خورشید

هنگام طلوع آفتاب یکشنبه ششم جمادی الاول سال 1331 ق، در شهر تبریز کودکی پا به عرصه وجود گذاشت. او بعد از رشد و شکوفایی و طی مراحل علمی و کسب کمالات معنوی و روحانی به مرتبه ای از دانش و معرفت و زهد و تقوا رسید که پس از سال ها هنوز الگوی دانش پژوهان و ایمان مداران است. نامش «محمدعلی» و فرزند حاج سیدباقر و از خانواده ای دوستدار اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام بود. پدر بزرگوارش، حاج سید باقر مشهور به «میرزا باقر»از سادات اصیل خِطّه عالِم پرور آذربایجان و مشهور به علم و تقوا و جهاد بود.

شخصیت جامع علمی

در بیشتر موارد، انسان های نمونه افرادی تک بعدی نیستند و ارزش های گوناگون را در خود جمع کرده اند. آیت اللّه قاضی طباطبایی از شخصیت هایی است که دارای ابعاد گوناگون و فضیلت های درخشان است. ایشان با آثار ماندگارش اندیشه دانش پژوهان را متوجّه مبانی فقه و معارف اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام نمود و در موضوعات فقهی، کلامی، اصولی و جز آن دستاوردهای ارزشمندی از خود به یادگار نهاد.

زاهدترین مردم

اندیشمند فرزانه و اسوه ایمان و تقوا، آیت اللّه قاضی طباطبایی، علاوه بر تلاش فرهنگی و تدریس و نوشتن کتاب های ارزنده، از یاد خدا و تقرّب به درگاه خداوند متعال غافل نبود و موفّقیّت در عرصه دانش و خدمات ارزشمند و پربار را در سایه ارتباط معنوی و تقوای الهی می دانست. او را زاهدترین و باتقواترین مردم معرّفی کرده اند؛ چرا که همواره با سوز و گداز با خدایش به نجوا می ایستاد و با پاکی و روشنایی پیوند داشت. آیت اللّه قاضی طباطبایی نماز را چشید و جرعه جرعه به جان نوشاند. به بندبند و کلمه کلمه آن توجّه کرد، آن را فهمید و از مسیر تفکّر به اعماق دل رساند. او با نیایش های عاشقانه روح را تازگی می بخشید. او می دانست که تا نماز را عاشقانه نخوانیم، در اقیانوس بی کرانش غوطه ور نخواهیم شد و گوهرهای گران و مرواریدهای درخشان «رضا و وصل» را به دست نخواهیم آورد.

در محضر امام امّت

شهید قاضی طباطبایی در زمانی که ظلمِ حکومت بیداد می کرد و ظلمت همه جا را فرا گرفته بود، به دنبال نور و فضیلت راهیِ حوزه عملیه قم شد تا روح تشنه اش را از کوثر قرآن و زمزم عترت سیراب کند. او به دنبال یافتن گنج علم و فضیلت، با شور و علاقه ای وصف نشدنی، به تلاش و فعالیّت پرداخت. پشتکار و مطالعه فراوان او اهل دانش را شگفت زده کرد. او آرام و قرار نداشت، منتظر و تشنه به دنبال گمشده ای بود و وقتی با امام خمینی رحمه الله آشنا شد احساس کرد که به مقصود رسیده است. سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی به دنبال این آشنایی با شور و شوق وصف ناپذیری در درس های حضرت امام شرکت جست و از همان زمان پیوند عمیقی بین او و رهبر کبیر انقلاب برقرار شد. وی افزون بر استفاده های علمی، با بهره جویی از افکار بلند استادش به تلاش برای دست یابی به آرمان های مقدّس انقلاب اسلامی پرداخت. اقامت شهید قاضی طباطبایی در شهر مقدس قم که از سال 1359 ق شروع شده بود ـ به مدت ده سال به طول انجامید. وی در این مدّت توانست از سرچشمه زلال امام سیراب شود و با اندیشه های بلند امام آشنا گردد.

مبارزه علیه استبداد

شهید آیت اللّه قاضی طباطبایی از همان دوران جوانی، به ماهیّت ضدمذهبی رژیم جبّار و خون خوار پهلوی پی برد و از دیدن آن همه ستم که همچون صاعقه بر سر مردم فرود می آمد، رنج فراوان می کشید. وی در نهایت تصمیم قاطع بر مبارزه علیه استبداد گرفت و زبان حق گوی او در اوج خفقان نظام پهلوی رسواگر باطل شد. وی زمانی به مبارزات خود شدت بخشید و برنظام خودکامه و خون خوار پهلوی حمله برد که روشن فکران خودفروخته و افراد سازشگر از نظام پلید شاه تجلیل می کردند. این فقیه نستوه بی اعتنا به یاوه سرایی ها، ابوذرگونه بر ظالمان می تاخت و تا آخر عمر شریفش از آرمان های والای امام رحمه الله پشتیبانی می نمود.

سخنرانی آتشین

آیت اللّه قاضی طباطبایی از بزرگ مردان تاریخ معاصر است. ایشان در شکل گیری انقلاب شکوهمند اسلامی و برانگیختن احساسات پاک مردم نقش مهمی داشتند. شهید قاضی با سخنرانی های آتشین و پخش اعلامیه های ضدّ رژیم، مردم قهرمان تبریز را به صحنه پیکار آورد و با این عمل شجاعانه خود، شعله بر خرمن دشمن انداخت و حال زار او را پریشان تر از آنچه بود ساخت. طاغوتیان به خوبی می دانستند، قیام آذربایجان یعنی به حرکت درآمدن کل ایران، و این همان کابوسی بود که دژخیمان همواره از آن وحشت داشتند.

در سنگر نماز جمعه

یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی احیای آیین عبادی، سیاسی نماز جمعه و اقامه آن می باشد. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، به دستور ابرمرد تاریخ جهان اسلام حضرت امام خمینی رحمه الله ، در تهران و چند شهر دیگر مراسم پربار نماز جمعه برپا گردید. در مردادماه 1358 طی حکمی از سوی امام خمینی، حضرت آیت اللّه قاضی طباطبایی به عنوان نماینده تام الاختیار و امام جمعه تبریز منصوب گردید و هر هفته با حضور در مراسم باشکوه نماز جمعه به ایراد خطبه و ارشاد و راهنمایی روشنگرانه مردم پرداخت.

نغمه توحید و عرفان

آیت اللّه قاضی طباطبایی از سخنوران چیره دست و شاعران سخن شناس بود. از قصیده های او که به مناسبت های مختلف سروده است، می توان به ذوق سرشار او پی برد. او در برانگیختن احساسات و عواطف و بیان عشق درونی، شاعری نوپرداز است. زیبایی و لطافت اشعار او انسان را با خلق و خوی آن مرد بزرگ آشنا می کند.

از اشعار نغز اوست:
چهل سال بیش با خرد و هوش زیستم     آخر نیافتم به حقیقت که چیستم
عاقل ز هست گوید و عارف ز نیستی     من در میان آب و گل هست و نیستم
من صدر بزم اُنسم و مجلس نشین قدس     لیکن تو چون به بزم نشینی بایستم