فرآيند حفظ قرآن شامل 4 مرحله ي كلي مي باشد:
1- ابتدا چنانچه قرآن آموز در روانخواني قرآن كمي دچار مشكل است ( البته توصيه مي شود قبل از حفظ قرآن حتماً مراحل روخواني و سپس روانخواني طي شده باشد ) با استفاده از نوار ، يك بار كل صفحه را گوش مي دهد.
2- سپس در مرحله دوم قرآن آموز 3-5 بار آيه يا عبارتي كه قصد حفظ آن را دارد ، با استفاده از نوار و تكرار آن گوش مي دهد.
تبصره 1: همزمان با گوش دادن نوار آيات را از روي قرآن بخوانيد.
تبصره 2: چنانچه روانخواني قرآن آموز كامل است نيازي به طي دو مرحله ي اول ندارد.
3- قرآن آموز در اين مرحله از حفظ بايد آيه يا عبارت را 3-5 بار با استفاده از نگاه كردن به آن قرائت كند.
4- در مرحله آخر قرآن آموز بايد آيه يا عبارت محفوظه را از حفظ ( و بدون استفاده از قرآن ) 3-5 بار تكرار كند.
نكته مهم: پس از حفظ هر آيه و براي شروع حفظ آيه بعد لازم است قرآن آموز كل آيات محفوظه ي قبل ( از همين صفحه ) را از حفظ مرور كند.
قبل از اينكه موارد مورد نياز جهت حفظ و و سپس روش حفظ رو بگیم بايد يه سري تذكراتي رو خدمتتون عرض كنیم كه شايد تعجب كنيد كه اين تذكرات طويل تر و طولاني تر از روش هاي حفظه. خلاصه از همين الان گفته باشیم كه نترسيد چون اين تذكرات بيشتر يه گپ دوستانست و وقتي برسيم به روش حفظ مي بينيد كه چقدر مختصر و كوتاهه.
تذكرات:
1- روشي كه جهت حفظ قرآن خدمت دوستان ارائه خواهد شد بر مبناي حفظ جزء اول قرآن ( صفحه 3 به بعد) مي باشد. اما به عزيزاني كه در دوران ابتدائي تحصيلي به سر مي برند توصيه مي شود كه از جزء 30 قرآن شروع نمايند.
2- در مرحله اول ، روش ارائه شده بصورت كاملا مختصر و مفيد است. لذا مطمئنا در طول پروسه حفظ سوالات متعددي براي شما پيش مي آيد كه انتظار مي رود با مطرح كردن آن سوالات توسط شما عزيزان، پاسخ هاي مقتضي خدمتتان ارائه گردد.
3- روش ارائه شده بر مبناي حفظ تك تك آيات قرآن مي باشد ، نه بر مبناي حفظ موضوعي قرآن ( حفظ موضوعي يعني حفظ آيات مشهور قرآن. ان شاء الله پس از اينكه مراحل حفظ كاملا بازگو شد، چنانچه دوستاني علاقمند به حفظ موضوعي باشند توضيحات بيشتري داده خواهد شد.)
4- نكته بسيار مهمي كه لازم مي دانم خدمت شما عرض كنم اينست كه در ابتداي فعاليت حفظ قرآن به هيچ وجه نبايد قرآن آموز فشار بيش از حد به خود وارد نمايد تا آيات مورد نظر را حفظ نمايد و نيز در تعداد آيات يا صفحات محفوظي نبايد افراطي صورت بگيرد و بيش از حد معمول حفظ گردد. لذا توصيه مي شود در اين مراحل ابتدائي حفظ قرآن فقط و فقط سعي كنيد از حفظ و خواندن قرآن لذت ببريد.
5- حتما مي پرسيد كه در هفته يا در روز چند صفحه حفظ كنيم؟ بايد خدمت شما عرض كنم كه به طور مطلق نمي توان تعداد صفحه ي خاصي را جهت حفظ روزانه يا هفتگي پيشنهاد كرد، چون بستگي به چند مورد دارد: الف) سن شما ب)ميزان اوقات فراغت شما ج) ميزان محفوظات قبلي شما د) استعداد و توانايي و مهمتر از همه پشتكار شما
ولي با تمام اين اوصاف توصيه مي شود دوستاني كه قبلا تجربه ي حفظ را ندارند با يك برنامه ي كاملا سبك و راحت كار خود را آغاز كنند ( مثلا با روزي نصف صفحه ).
6- دوستان عزيز؛ استعداد در مقوله حفظ قرآن حرف اول را نمي زند. اگرچه مي تواند كارآمد باشد ولي عنصر بسيار مهمتري وجود دارد كه مي توان گفت در حفظ حرف اول را مي زند و آن هم پشتكار است. لذا فردي با استعداد متوسط ولي با پشتكار بالا به مراتب موفق تر از فردي با استعداد بالا ولي با پشتكار كم مي باشد.
7- با توجه به اينكه در پروسه حفظ قرآن نظم نقش بسيار زيادي دارد ، به دوستان پيشنهاد مي شود برنامه ي روزانه اي براي خود تدوين كرده و حتي الامكان آنرا بصورت مكتوب در آورند.
8- ممكن است در ابتدا، حفظ قرآن ( به خصوص براي دوستاني كه تجربه قبلي ندارند) كمي مشكل به نظر برسد اما پس از مدت كوتاهي كه كار حفظ را ادامه داديد، كار براي شما بسيار ساده و روان مي شود بطوري كه خودتان پيشرفتتان را ملاحظه كرده و روز به روز شاهد افزايش علاقه خود به حفظ خواهيد بود. لذا توصيه مي شود در ابتداي كار همت بيشتري به خرج دهيد و چنانچه با مشكلات يا سختي هايي روبرو شديد با ما در ميان بگذاريد.
9- با روشي كه ارائه مي گردد شما مي توانيد روزانه با صرف يك ساعت الي يك ساعت و نيم ، نصف صفحه از قرآن كريم را حفظ نمائيد. ( ان شاءالله)
10- بهترين موقع براي براي حفظ در طول روز پس از خواب مي باشد.
11- هر حافظ قرآن دو وظيفه عمده دارد: 1- حفظ 2- مرور محفوظات. لذا پس از اتمام مراحل حفظ ان شاء الله توضيحاتي جهت مرور محفوظات داده مي شود تا محفوظات قبلي دوستان از نسيان و فراموشي مصون بماند.
12- اميدوارم حفظ قرآن زمينه اي باشد براي انس هر چه بيشتر ما با قرآن و در نهايت موجبات عمل به قرآن را براي ما فراهم آورد ان شاء الله .
منبع : حفظ قرآن