سوال

چرا 4 ماه از سال قمری به عنوان ماههای حرام ( طبق یک آیین سنتی قوم عرب و مخصوص جزیره العرب) در قرآن معرفی شدند؟

پاسخ

خداوند سبحان به پیامبر (ص)می‏فرماید: از تو درباره جنگ کردن در ماههای حرام سؤال می‏کنند (یَسْئَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فِیهِ). سپس می‏افزاید: به آنها بگو جنگ در آن (گناه) بزرگی است (قُلْ قِتالٌ فِیهِ کَبِیرٌ).و به این ترتیب سنتی را که از زمانهای قدیم و اعصار انبیای پیشین در میان عرب در مورد تحریم پیکار در ماههای حرام (رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم) وجود داشته با قاطعیت امضا می‏کند.سپس می‏فرماید: چنین نیست که این قانون استثنایی نداشته باشد نباید اجازه داد گروهی فاسد و مفسد زیر چتر این قانون هر ظلم و فساد و گناهی را مرتکب شوند[1] 

مشرکان مکه می‏دانستند که جنگ در ماههای حرام (ذی القعده و ذی الحجه و محرم و رجب) از نظر اسلام جایز نیست و به تعبیر دیگر اسلام این سنت را که از قبل وجود داشته امضاء کرده است، مخصوصا در مسجد الحرام و مکه این کار نارواتر است، و پیامبر اسلام ص به هر دو حکم احترام می‏گذارد.به همین دلیل در نظر داشتند، مسلمانان را غافلگیر ساخته و در ماههای حرام به آنها حمله‏ور شوند، و شاید گمانشان این بود، که اگر آنها احترام ماههای حرام را نادیده بگیرند مسلمانان به مقابله بر نمی‏خیزند، و اگر چنین شود به مقصود خود رسیده‏اند[2].

اما فلسفه ماههای حرام‏: تحریم جنگ در این چهار ماه یکی از طرق پایان دادن به جنگهای طویل المدة، و وسیله‏ای برای دعوت به صلح و آرامش بود، زیرا هنگامی که جنگجویان چهار ماه از سال اسلحه را به زمین بگذارند و صدای چکاچک شمشیرها یا صفیر گلوله‏ها خاموش شود و مجالی برای تفکر و اندیشه به وجود آید احتمال پایان یافتن جنگ بسیار زیاد است. همیشه ادامه یک کار با شروع مجدد آن پس از خاموشی تفاوت دارد و دومی به مراتب مشکلتر است، فراموش نمی‏کنیم که در دوران جنگهای بیست‏ساله ویتنام چه اندازه زحمت می‏کشیدند تا یک آتش بس بیست و چهار ساعته در آغاز سال نو مسیحی یا مانند آن به وجود آورند، ولی اسلام برای پیروان خود در هر سال یک آتش بس چهارماهه اعلام میدارد و این خود نشانه روح صلح‏طلبی اسلام است.ولی همانگونه که گفتیم اگر دشمن بخواهد از این قانون اسلامی سوء استفاده کند و حریم ماههای حرام را بشکند اجازه مقابله به مثل به مسلمانان داده شده است[3]‏

[1] تفسیر نمونه، ج‏2، ص: 112

[2] تفسیر نمونه، ج‏2، ص: 32

[3] تفسیر نمونه، ج‏7، ص: 409

منبع..http://www.hawzah.net/fa/occation/view/66255