عن ابی الحسن - علیه السّلام - قال: اِنَّ فاطمةَ - سلام الله علیها - صدیقةٌ شهیدةٌ.

امام کاظم - علیه السّلام - فرمود: همانا فاطمه (س) زنی بسیار راستگو بود که به شهادت رسید. (1)

حضرت زهرا (س) پس از رحلت پیامبر (ص) ، هیچ‏گاه دست از مبارزه نکشیدند، حتی در بستر بیماری به ایراد خطبه و انزجار از کسانی پرداختند که امامت و رهبری را به انحراف کشاندند. سکوت و قهر حضرت زهرا (س) با خلیفه مسلمانان، که تازه بر مسند قدرت تکیه زده بود، موجب رسوایی او نزد مردم می‏شد. پس از غصب «فدک» و ایراد خطبه، غاصبان درصدد کسب رضایت  حضرت زهرا (س) برآمدند تا در میان مردم، مصداق حدیث «اِنّ اللّهَ یَغضبُ لِغضبکِ»(2) نشوند. اما سکوت و قهر حضرت فاطمه (س) آن‏ها را برای همیشه تاریخ، مصداق این حدیث نبوی ساخت. این رفتارها نیز اگرچه ظاهری عاطفی دارند، اما دارای معنایی عمیق می‏باشند. هرچند پرداختن به تمام رفتارهای حضرت در این نوشتار ممکن نیست، اما متون تاریخی و احادیث نشان می‏دهند که رفتارهای سیاسی ایشان در چند قالب بودند:

الف. ایراد خطبه و مبارزه با بدعت در سیره و سنّت رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله در قالب تقاضای «فدک» و مشی احتیاج و نظرخواهی از مهاجر و انصار؛

ب. ایراد شعار پرمحتوای فراق رسول الله صلی‏ لله ‏علیه‏ و‏آله و اعلام نگرانی از آینده مسلمانان و شکستن ارزش‏های موجود در جامعه؛(3)

ج. عدم گفت‏وگو با ابوبکر و عمر برای رسوا کردن آن‏ها در مقابل مردم هنگام بیماری، در قالب سکوت؛

د. انزجار از غاصبان حکومت و مردم منفعل که در قالب وصیّت سیاسی نمود یافته است.

این رفتارها، که دارای پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدتی برای غاصبان حکومت بودند، باعث شدند بسیاری از حقایق به فرهنگ شیعه منتقل شوند؛ زیرا از تمام این رفتارها و متن وصیّت سیاسی ایشان و بخصوص خطبه‏های گوهربار ایشان، می‏توان دریافت که سیاست حاکم بر زمان ایشان، سیاست خشونت، فشار، خفقان و به تسلیم وادار کردن و همچنین لگد مال کردن حقوق افراد بود و در واقع، آنچه حضرت را رنج می‏داد محو سیاست اسلامی و جایگزین شدن سیاست شیطانی مبتنی بر دروغ و عوام‏ فریبی بود.

______________________________

1. اصول کافی، ج 1، ص 458.

2. محمدباقر مجلسی، پیشین، ج 37، ص 70، روایت 38، ب 50.

3. حسین بشیریه، جامعه ‏شناسی سیاسی، چ پنجم، تهران، نشر نی، 1376، ص 58.