راهکارهای عملی ترویج فرهنگ حجاب

به مدرسه علمیه الزهراء(س) گلدشت خوش آمدید.

خانه

راهکارهای عملی ترویج فرهنگ حجاب

یکشنبه 30 مهر 1391 � 07:48, توسط حوزه علمیه الزهرا(س) گلدشت , 3657 کلمات
موضوعات: خواندنی ها, مذهبی, تامل

چکیده

اساساً روح پوشش، کنترل رفتار و رعایت وقار و متانت است، چنانچه اگر به پوشش ظاهری بسنده شود و ملکه تقوای رفتاری در زن بوجود نیاید، حجاب همچون کالبد بدون روح خواهد بود که تأثیر مطلوب را نخواهد گذاشت. پیامبر اکرم (ص) بهترین زن را این گونه معرفی نموده است:

«بهترین زنان شما، زنان عفیف و پاکدامن شوهر دوست هستند». اسلام به عنوان کاملترین دین الهی، جز سعادت انسانها هدف دیگری ندارد و سعادت جز در پیروی از دستورات الهی حاصل نمی شود. زن و مرد مسلمان با حفظ حجاب و پوشش مناسب راه تعالی و تکامل را بسیار سریع طی خواهند نمود و با رعایت سایر دستورات پروردگار به بالاترین مقامات الهی خواهند رسید. بنابراین پوشش و حجاب یک دیدگاه و نظریه نمادین و سمبلیک نیست که فقط در مقام نظر و تئوری مطرح شود، بلکه یک برنامه و دستور عملی و سازنده است فلسفه حجاب از مسائل مهمی است که آگاهی از آن می تواند یکی از پایه های تحقق فرهنگ پوشش اسلامی گردد و به آن عمق و معنا بخشد و با اختصاص دادن کامیابی های جنسی به خانواده، عامل تحکیم روابط خانواده و برقراری صمیمیت کامل بین زوجین می گردد، از جنبه روانی به بهداشت روانی اجتماع کمک می کند، و از جنبه اجتماعی موجب حفظ و استیفاء نیروی کار و فعالیت اجتماع می گردد، و از نظر وضع زن در برابر مرد، سبب می گردد که ارزش زن در برابر مرد بالا رود. با توجه به اهمیت حجاب در استحکام خانواده و تعالی اجتماع در جنبه های مختلف این مقاله به بررسی حجاب و اهمیت آن و تاریخچة حجاب و فلسفه حجاب و تأثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی می پردازد.

کلمات کلیدی: حجاب زنان، فلسفه، پوشش، طبقه اجتماعی،خودباوری، شخصیت ، پایگاه اجتماعی.

مقدمه

حجاب از آن جهت مفهوم پوشش میدهد که پرده، وسیله پوشش است و شاید بتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوششی حجاب نیست؛ آن پوشش حجاب نامیده میشود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد.

در ادامه میفرماید: «استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتا جدید است. در قدیم و مخصوصا در اصطلاح فقها، کلمه ستر که به معنی پوشش است به کار رفته است. فقها چه در کتاب الصلوة و چه در کتاب النکاح که متعرض این مطلب شدهاند، کلمه «ستر»، را به کار بردهاند نه کلمه حجاب را. بهتر این بود که این کلمه عوض نمیشد و ما همیشه همان کلمه پوشش را به کار میبردیم؛ زیرا چنانکه گفتیم معنی شایع لغت حجاب، پرده است و اگر در مورد پوشش به کار برده میشود، به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب شده که عدّه زیادی گمان کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نرود.

دکتر شیبانی در کتاب تاریخ تمدن با اشاره به این که تمدن سومری ها از نخستین تمدن های بشری است، می نویسد: نخستین دسته ای از نژاد انسان که در این نواحی متمرکز شدند و نخستین شهر حقیقی را بنا نهادند، سومری ها بودند؛ و چون سرزمین آنها بی اندازه حاصلخیز بود، در سال دو مرتبه محصول برداشت می نمودند و به گله داری و پرورش دام مىپرداختندو از الاغ و گوسفند و بز و گاو نر استفاده مىکردند. از پشم و کرک بزپارچه تهیّه مىنمودند و از پارچههاى کتانى که به آن نام گاد (gud)مىدادند، البسه (انواع لباس) درست مىکردند. (شیبانی، نظام الدین ص ۴۳)

اگر چه حیات آدمیان از همان آغاز با «پوشش» پیوند خورده است، بهدلیل وجود نوعى احساس حیاى طبیعى در جنس ماده است. زنان در طول تاریخ در امرپوشش تلاش و جدیت بیشتری از خود نشان دادهاند. ( فخرى، ص ۲۷۸ )

دکتر فخرى، دانشمندفیزیولوژیست مصرى، در این باره مىنویسد: نوعى احساس حیا در حیوانات وجوددارد؛ زیرا میل به اختلاط جنسى در حیوانات به صورت ادوارى است؛ یعنى درمقاطع خاصى از زمان چنین میلى وجود دارد و در مقاطع دیگر زمانى تمایلى بهآمیزش جنسى در آنان به چشم نمىخورد. در چنین مواقعى، آنان نوعى احساس حیاى تناسلى دارند. بنابراین، ممکن است بگوییم اصل و مبدأ احساس حیا، هماناحساس طبیعى جنس ماده در مورد حیا است و به همین جهت، مىبینیم نوع احساسحیا در زنان از مردان قوىتر است. ( فخرى، ص ۲۷۸ )

ویل دورانت نیز مىگوید: «شرمگینى،خاصِ نوع انسان نیست و شباهت آشکارى دارد به کراهت حیوان ماده از جفت شدندر غیر فصل جفتجویى یا خارج از حدّ معتاد آن. مسلّماً ریشه شرمگینى نیزاز همین جا است.» (زریاب،عباس ص ۱۲۹)

در مقابل، ویلیام جیمز، روانشناس معروف، حیا راامرى اکتسابى مىداند و مىنویسد: زنان دریافتند که دست و دلبازى مایهطعن و تحقیر است و این امر را به دختران خود یاد دادند. یکى ازمحققان سبب گرایش زنان به حیا را چنین توضیح داده است: «خوددارى از انبساطو امساک در بذل و بخشش، بهترین سلاح براى شکار مردان است. مرد جوان بهدنبال چشمانِ پر از حیا است و بى آنکه بداند، حس مىکند که این خوددارىظریفانه از یک لطف و دقت عالى خبر مىدهد.» شوپنهاور نیز حیاى زن راره آورد پیمان پنهانى زنان براى افزایش ارزش و جذابیت خود و وادار ساختنمرد به جست و جو مىداند. (نجفى، حسین ص ۲۷ )

قرآنکریم برهنگى و کنارگذاشتن لباس را دام شیطان معرفى مىکند و انسانها رااز فروافتادن در چنین دامى بر حذر مىدارد: «اى فرزندان آدم، مبادا شیطانشما را بفریبد آنچنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند و لباسشانرا از تنشان بیرون آورد تا عورتشان را به آنها بنمایاند. همانا شیطان وگروه وابسته به او، شما را از جایى یا به گونهاى مىبینند که شماآنها را نمىبینید. ما شیاطین را اولیا و دوستان کسانى قرار دادیم کهایمان نمىآورند.»( اعراف، ۷)

نخستین کشور اسلامى که به صورت رسمى به کشف حجاب بانوان روى آورد،افغانستان بود. دومین کشور ترکیه بود که پس از سقوط دولت عثمانى، در سال۱۳۱۳منع حجاب در آن رسمیت یافت. در ایران نیز رضاخان، در هفدهم دى ماه۱۳۱۴، به صورت رسمى کشف حجاب را اجرا کرد.

معنای حجاب

آن پوشش حجاب نامیده می شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد. در قرآن کریم در داستان سلیمان، غروب خورشید را این طور توصیف می کند: «حتی توارت بالحجاب» (سوره ص آیه ۳۲)

حجاب در گفتار

و رفتار

فَلاتَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِمَرَضٌ(احزاب؛۳۲)

پس زنها نازک ونرم با مردان سخن نگویید؛ مبادا آن که دلش بیمار (هوا و هوس) است به طمع افتد.

نوع دیگر حجاب و پوشش قرآنی، حجاب رفتاری زنان در مقابلنامحرم است. به زنان دستور داده شده است به گونهای راه نروند که با نشان دادنزینتهای خود باعث جلب توجه نامحرم شوند.

فلسفه حجاب و پوشش زنان

از نظر تصاحب جسم و تن، زن شکار است و مرد شکارچی. میل زن به خودآرایی از این نوع حس شکارچیگری او ناشی می شود. در هیچ جای دنیا سابقه ندارد که مردان لباسهای بدن نما و آرایشهای تحریک کننده به کار برند. این زن است که به حکم طبیعت خاص خود می خواهد دلبری کند و مرد را دلباخته و در دام علاقة به خود اسیر سازد. لهذا انحراف تبرّج و برهنگی از انحرافهای مخصوص زنان است و دستور پوشش هم برای آنان مقرر گردیده است.

حجاب در اسلام از یک مسأله کلی تر و اساسی تری ریشه می گیرد و آن این است که اسلام می خواهد انواع التذاذهای جنسی، چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر، به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی اختصاص یابد، اجتماع منحصراً برای کار و فعالیت باشد. بر خلاف سیستم غربی عصر حاضر که کار و فعالیت را با لذت جوییهای جنسی به هم می آمیزد اسلام می خواهد این دو محیط را کاملاً از یکدیگر تفکیک کند. ( مطهری،مرتضی ص ۷۷)

پوشش زنان و مردان قبل از هر چیز از خواسته های فطرت پاک و ساختار وجودی-ذاتی آنهاست. زیرا از همان آغاز خلقت بشر هر یک از زن و مرد کوشیده اند تا به هر نحو ممکن خود را بپوشانند بی آنکه قبلاً این آموزش را ببینند. این موضوع بیانگر آن است که در نهاد انسان عامل بازدارنده و هدایت کننده ای به نام حیا وجود دارد، که می خواهد انسان را از خطرها و انحرافات حفظ کند و او را به راه صحیح، هدایت نماید. بر همین اساس در قرآن آمده هنگامی که آدم و حوا پس چشیدن میوه آن درخت بهشتی که از آن نهی شده بودند از بهشت خارج شدند، خود را برهنه یافتند و شروع کردند به قرار دادن برگ های بهشتی بر یکدیگر تا همدیگر را بپوشانند. (اعراف، ۲۲)

حجاب و پوشش از جهت حفظ حرمت و کرامت زن مورد نیاز و ضروری است تا آنجا که امیر مؤمنان علی (ع) فرمود: کسی که کرامت و شخصیت انسانی، او را استوار نساخت، اهانت و پوچی زندگی او را ادب خواهد کرد. یکی از عوامل مهم فحشا، منکرات و جرایم ویرانگر در جهان غرب برهنگی و بی حجابی است و مطابق آمارهای قطعی و مستند، روز به روز و لحظه به لحظه بر تعداد بر هم پاشیدگی خانواده ها، طلاق، فرزندان نا مشروع و انحرافات جنسی افزوده می شود که هر کدام عاملی برای انحرافات گوناگون خواهد شد. ( نوری، زینب سادات ص ۹۷)

فلسفه حجاب در قوم یهود

ویل دورانت در صفحه ۳۰ جلد ۱۲ تاریخ تمدن راجع به قوم یهود و قانون تلمود می نویسد: اگر زنی به نقض قانون یهود می پرداخت چنانکه مثلاً بی آنکه چیزی بر سر داشت به میان مردم می رفت و یا در شارع عام نخ می ریست یا با هر سنخی از مردان درد دل می کرد یا صدایش آن قدر بلند بود که چون در خانه اش تکلم می نمود، همسایگانش می توانستند سخنان او را بشنوند در آن صورت مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد.

علیهذا حجابی که در قوم یهود معمول بوده از حجاب اسلامی سخت تر و مشکل تر بوده است. (مطهری، مرتضی ۱۰۲)

همچنین در کتاب روانشناسی پوشش آمده است: در دین یهود فرمان یهود به زن شوهردار چنین بود که چشمت به شوهرت باشد و او بر تو حکومت خواهد کرد. زن کامل زنی بود که پیوسته در خانه و اطراف خانه کار می کرد و جز به فرزندانش به چیزی نمی اندیشید. در دین یهود در فرمان هفتم، ازدواج به عنوان اساس خانواده شناخته می شود، دختر باید دوشیزگی خود را هنگام ازدواج ثابت کند و گرنه او را سنگسار می کنند تا بمیرد. و عمل زنا در میان قوم انتشار داشت و آنها حتی پس از ویرانی سدوم و عموره نیز از عمل لواط دست نکشیدند. (میرغفوری، سیدمجتبی)

فلسفه حجاب در مسیحیت

برتراند راسل در کتاب «زناشویی و اخلاق» چنین می نویسد: به خصوص در قرون اول مسیحیت این طرز فکر از طرف کلیسا اشاعه تمام یافت که تجرد مفهوم تقدس به خود گرفت و عده بیشماری راه بیابان پیش گرفتند تا شیطان را مغلوب کنند، شیطانی که هر آن ذهن آنان را از تخیلات شهوانی مملو می ساخت. کلیسا ضمناً با استحمام به مبارزه پرداخت زیرا معتقد بود که خطوط بدن انسان را به طرف گناه می راند. کلیسا ضمناً چرک بدن را تحسین کرده و رایحه بدن بوی تقدس به خود گرفت زیرا باز به نظر آنها نظافت بدن و آرایش آن با نظافت روح منافات دارد و شپش مروارید خدا شناخته می شد. (مطهری، مرتضی ص ۳۵)

تاریخچة حجاب

حجاب زنان در طول تاریخ، فراز و نشیبهاى بسیار دیده و در سایه فرهنگها وسلیقههاى حاکمان و متنفّذان مذهبى تشدید یا تخفیف پذیرفته، ولى همارهتداوم یافته و هیچگاه به طور کامل از میان نرفته است. بسیارى از مؤرّخانبه گستردگى دامنه حجاب و رواج آن در بین زنان اشاره کردهاند. فرید وجدىبا تصریح به قدمت حجاب، با استناد به دایرةالمعارف لاروس، گزارشى مفصل ازپوشاندن صورت و همه اندامها توسط زنان یونانى و فنیقى ارائه مىدهد و ازرواج حجاب در میان زنان اسبرطا، سیبرى، آسیاى صغیر، فارس و عرب سخنمىگوید. (وجدى،فرید ص ۳۳۶)

ویل دورانت زنان بریتانیاى جدید و جزیره برنئو را داراىحجاب کامل خوانده است. ( دورانت، ویل، ص ۷۲)

«براونواشنایدر» در کتابى به نام «پوشاک اقوام مختلف» تصویر لباسهاى ملى و رایجکشورهاى مختلف جهان از عهد باستان تا قرن بیستم را به تفصیل ارائه کردهاست. نگاهى کوتاه به این کتاب نشان مىدهد یهودیان، مسیحیان، اعراب،یونانیان، اهالى رم، آلمان، خاور نزدیک و… حجاب را به طور کامل رعایتمىکردند و اکثراً سرِ خویش را نیز مىپوشاندند. برابر تصاویر این کتاب،کاهش تدریجى حجاب زنان از نیمه دوم قرن هیجدهم در اروپا آغاز شد؛ ولى حتّىتا اواخر قرن نوزدهم، اروپاییان همچنان لباس بلند مىپوشیدند و سر را نیزمىپوشاندند. (کیوان شکوهى، یوسف ص ۳۸ )

بسیارى از جامعهشناسان حجاب زن را مقتضاى طبیعى جامعهبشرى معرفى کردهاند. مونتسکیو مىنویسد: قوانین طبیعت حکم مىکند زنخوددار باشد؛ زیرا مرد با تهوّر آفریده شده است و زن نیروى خوددارىبیشترى دارد. بنابراین، تضادّ بین آنها را مىتوان با حجاب از بین برد وبر اساس همین اصل، تمام ملل جهان معتقدند که زنان باید حیا و حجاب داشتهباشند. (علویقى،على اکبر ص ۱۱۵)

در نظر منتسکیو، از دست رفتن عفّت زنان به قدرى نواقص ومعایب پدید مىآورد و روح مردم را فاسد مىکند که اگر کشورى بدان دچارگردد، در بدبختىهاى فراوان فرو مىرود. به خصوص در حکومت دموکراسى از دسترفتن عفّت سبب بزرگترین بدبختىها و مفاسد مىشود و اساس حکومت را از بینمىبرد. بدین جهت، در جمهورى نه تنها اخلاقِ فاسد بلکه تظاهر به فسادِاخلاق و سبکى را نیز منع کردهاند؛ چه آن که عشوهگرى و طنّازى که ازبیکارى زنها تولید مىشود، نتیجهاش آن است که قبل از آن که خود زنها رافاسد کند، دیگران را فاسد مىنماید. (مهتدى،على اکبر ص ۳۲۵)

حجاب در کشورهای مختلف

حجاب در ایران باستان

حجاب سخت و شدیدی در ایران باستان حکمفرما بوده تا جایی که حتی پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده می شده اند.

کنت گوبینو در کتاب «سه سال در ایران» معتقد است که حجاب شدید دوره ساسانی در دوره اسلام در میان ایرانیان باقی ماند. او معتقد است که آنچه در ایران ساسانی بوده است تنها پوشیدگی زن نبوده بلکه مخفی نگه داشتن زن بوده است. او مدعی است که خودسری موبدان و شاهزادگان آن دوره به قدری بوده که اگر کسی زن زیبایی در خانه داشت نمی گذاشت کسی از وجودش آگاه شود و حتی الامکان او را پنهان می کرد. زیرا اگر معلوم می شد که چنین خانم زیبایی در خانه اش است دیگر مالک او احیاناً مالک جان خودش هم نبود.

همچنین در زمان صفویه زنان روبنده بر صورت می گذاشتند و چادر سفیدی تا سر زانو می پوشیدند و شلواری بر تن داشتند. (میرغفوری، سیدمجتبی ص ۸۷)

حجاب در هند

در هند نیز حجاب سخت و شدیدی حکمفرما بوده است. ولی درست روشن نیست که قبل از نفوذ اسلام در هند وجود داشته و یا بعدها پس از نفوذ اسلام در هند رواج یافته است. آنچه مسلم است این است که حجاب هندی نیز مانند حجاب ایران باستان سخت و شدید بوده است. از گفتار ویل دورانت در جلد دوم تاریخ تمدن بر می آید که حجاب هندی به وسیله ایرانیان مسلمان در هند راج یافته است. اگر تمایل به ریاضت و ترک لذت را یکی از علل پدید آمدن حجاب بدانیم باید قبول کنیم که هند از قدیمی ترین ایام، حجاب را پذیرفته است. زیرا هند از مراکز قدیم ریاضت و پلید شمردن لذت مادی بوده است. (مطهری، مرتضی ص ۲۷)

حجاب در مغولستان

زنان در مغولستان در تمام امور زندگی همپای مردان شرکت می کردند و با رویی گشاده و آزاد ظاهر می شدند و پوشش آنها تمام بدن آنها را می پوشاند. زنان از لحاظ وفاداری و وظیفه شناسی در برابر مردان صدیق و مهربان بوده اند، زن پاکدامنی خود را برای شوهر حفظ می کند و پوشش و حیا دارد و امور خانه در اختیار اوست. (میرغفوری، سیدمجتبی ص۱۰۰)

حجاب در مصر و قاهره و مراکش

زنان در قاهره وقتی از خانه بیرون می روند روی سر و تمام بدن خود را لباسی از پارچه سفید می اندازند که تمام بدن آنها را می پوشاند، این شبیه همان روپوشی است که زنان اسپانیایی به کار می برند. زنان مراکش لباس های گشاد از طلا و ابریشم به تن می کنند و روی آن یک چادر از پارچه ای که اطراف آن با ابریشم آرایش شده، می پوشند. (میرغفوری، سیدمجتبی ص۵۲)

حجاب در فرانسه

زنان فرانسه در قرن هجدهم گاهی اوقات معجر (نقاب) روی سر می انداختند و بیرون می آمدند. (میرغفوری، سیدمجتبی ص۱۵۲)

فلسفه حجاب

زن همچون ریحانه یاشاخه گلی ظریف و خوشبو است. بی تردید، اگر باغبان او را پاس ندارد، از دید و دست گلچین مصون نمی ماند. قرآن کریم، زن مطلوب را که در بهشت جای دارد، به مروارید محجوب و پوشیده در صدف تشبیه می کند: (کامثال اللولو المکنون واقعه: ۲۳) افزون بر این، گاه آنها را به جواهرات اصیلی همچون یاقوت و مرجان، که جواهر فروشان در پوششی ویژه قرار می دهند تا همچون جواهرات بدلی به آسانی در دسترس این و آن قرار نگیرند و ارزش و قدرشان کاستی نپذیرد، تشبیه می کند. (طباطبایی، حسین ص ۳۶۱)

بر این اساس،هرگاه پوششی برای زن نباشد و آنها با عشوه گری و جلوه گری آشکار گردند، به طور طبیعی مردان و به خصوص جوانان در یک حالت تحریک دائم قرار می گیرند و همین موجب هیجان های عصبی و اضطراب اعصاب خواهد شد. روشن است که برهنگی و بدحجابی عامل مهمی است که چشم و گوش را ناپاک نموده و روابط را ناسالم می سازد. به عبارت دیگر، پوشش غریزه جنسی مردان و زنان را تعدیل می کند و آنها را از هواپرستی و پیروی از هوای نفس، کنترل می نماید. ولی به عکس اگر سنگر پوشش شکسته شود به نفس اماره میدان داده خواهد شد، در این هنگام است که نفس اماره همچون اژدهایی بی رحم صاحبش را می بلعد و زندگی او و جامعه را متزلزل و ناآرام می سازد و وضع روحی بیمار گونه ای را در انسانها پدید می آورد. (اشتهاردی، محمد ص ۶۹ )

حدود پوشش از دیدگاه مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری فرمودند: هیچ بحثی درباره پوشش زن نباید متأثر از هجوم تبلیغات غرب باشد، البته حجاب زن به چادر منحصر نمی شود اما چادر بهترین نوع حجاب و نشانه ملی ماست و هیچ منافاتی با با فعالیت های زنان مسلمان در مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ندارد. (اشتهاردی، محمد ص ۷۱)

نتایج رعایت نکردن حجاب

۱- پشت پا زدن به قانون و فرمان الهی.

۲-گسستن پیوند خانواده ها.

۳- افزایش کودکان سرراهی و بی سرپرست.

۴- بیماری های روحی و روانی.

۵- فساد و بی بند و باری و شهوترانی.

۶- رکود فعالیتهای اجتماعی.

۷- صرف هزینه های غیر ضروری برای خرید وسایل آرایش و تهیه لباسهای مبتذل.

۸- عذاب الهی.

حجاب، محدودیت نیست بلکه مصونیت است. مصونیتى کهفرایند و محصول مبارک آن، سلامت، بهداشت و آرامش افراد خانواده ها و امنیت در جامعهخواهد بود.

در احادیث نورانى که از معصومین نقل شده است، نگاه کردن به نامحرم و چشم چرانى،به عنوان تیر زهرآلود شیطانى، معرفى شده است، لذا امام صادق(علیه السلام) مىفرماید: نگاه (و چشم چرانى) تیرى از تیرهاى مسموم شیطان است.

در حدیث دیگرىباز هم از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: نگاه کردن تیر زهرآلودى از ناحیهشیطان است چه بسیار نگاه هایى که بعدها، حسرت و تأسف طولانى را به دنبال خواهدداشت.

راهکارهای عملی برای ترویج فرهنگ حجاب

۱- تقویت ایمان و اعتقاد دینی در دختران توسط تربیت دینی در تمام مقاطع تحصیلی.

۲- احیاء فرهنگ اصیل اسلامی و آفریدن روح تعبد و تعهد نسبت به ارزشها.

۳- شناساندن و معرفی الگوهای والا در زمینه حجاب و نهادینه کردن آن و ارزش گذاری در جامعه.

۴- کتب درسی و غنی کردن محتوای آن در زمینه ارزشهای اسلامی از جمله حجاب و اصلاح شیوه های تدریس.

۵- تلویزیون، رادیو، کتب و آثار نوشتاری، برگزاری مسابقات سراسری در زمینه حجاب و پوشش، استفاده از نقاشی، طرح و آثار گرافیکی، از جمله ابزار و عواملی است که در ترویج فرهنگ حجاب مؤثر است.

۶- نقش خانواده در گسترش فرهنگ حجاب، آموزش خانواده و دادن آگاهیهای لازم به آنها برای پاشیدن بذر حجاب در نهاد فرزندان و تربیت آنان.

۷- بستر سازی مناسب و ایجاد امکانات صحیح برای گزینش معلمان شایسته و ارزشی و آموزش و بکارگیری آنان.

۸- آموزش اصولی در مدارس در زمینه حجاب و دوری از زور و تهدید.

۹- آموختن چگونه تفکر کردن به دانش آموزان و دوری از شیوه حفظ مطالب.

۱۰- تشویق دانش آموزان و دانشجویان به تحقیق در این زمینه و برگزاری همایش ها و سمینارها.

۱۱- آشنا نمودن نوجوانان و جوانان مخصوصاً دختران به ارزش و کرامت خود و نقش و رسالتی که در جامعه به عهده دارند.

۱۲- بیان فواید حجاب در جامعه و دستاوردهای آن و مضرات بدحجابی برای نوجوانان و جوانان و برگزاری جلسات پرسش و پاسخ برای رفع ابتهامات و ایجاد آگاهی.

نتیجه

اسلام، راه اعتدال را که راه مرسوم است انتخاب کرده و با قرار دادن مرزها و حدود، غریزه شهوت را در مسیر صحیح خودش هدایت نموده است. رعایت مرزها و حدود در اعمال غریزه جنسی را هنگامی که به صورت یک خلق و خوی نفسانی درآید عفاف یا عفت می نامند.

استاد مطهری یادآوری نموده اند که همه غرایز انسان یک سنخ نیستند تا حکم واحدی داشته باشند. در برخی از غرایز مانند گرسنگی، تشنگی و خواب پس از اشباع، رغبت انسان از بین می رود اما برخی دیگر سیری ناپذیرند.

بنابراین برای آتش غریزه دو چیز لازم است، یکی ارضای غریزه در حد نیاز طبیعی (پس رهبانیت نادرست است) و دیگری جلوگیری از تهییج و تحریک آن (پس اباحه گری و آزادی جنسی نادرست است.) به همین دلیل اسلام برنامه هدایت را مد نظر قرار داده است و با این انگاره که اگر جامعه مملو از عوامل محرک شهوت گردد و حواس آدمی به طور مرتب در معرض امواج تحریک کننده این قوه قدرتمند قرار گیرد، کنترل آن و رعایت عفت جنس بسیار مشکل خواهد بود. لذا مقرراتی منطقی و سعادت بخش را وضع نموده است.

از این رو پوشش اسلامی، که هم عفاف است و هم آراستگی، طرح الهی است، ولی دعوت به برهنگی و بد حجابی و یا بی حجابی، نقشه ای است که شیطان و یاران او طراحی و اجرا می کنند.